Cornelis de Bondt

De Remmende Tijd

— J. Chr. de Vries Interview Nico ten Broddels, of Cornelis de Bondt? “Aha, zo’n interview: een vraag gesteld via een kort statement. Dat ziet men graag.” In plaats van een ontmoeting in zijn fraaie tuin in de Dordogne, ontmoet ik De Bondt via een digitale beeldverbinding. Op zijn verzoek. Na de eerste ontmoeting in 2023, waarin hij aanbood om eventueel nader commentaar per e-mail te regelen, kwam hij nu, bijna twee jaar later, met het verzoek tot een aanvullend interview....

De Remmende Voorsprong

— J. Chr. de Vries Gelooft niet wat de geschiedschrijvers zeggen, maar evenmin, dat zij het zonder grond zeggen. — Jan Romein, 'Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche Geschiedschrijving in de Middeleeuwen.' Interview Het interview met Nico ten Broddels, de componist en ouddocent van wat ooit de ‘Haagse School’ werd genoemd, vond plaats in de rustique tuin van zijn eenvoudige optrek in de buurt van het plaatsje Le Bugue, in de Dordogne. Wij zaten op een beschutte ...

Het Ware Verhaal

— J. Chr. de Vries Littera et Imago De enige keer dat ik Taunis Haas in levende lijve heb ontmoet was op 23 mei 1993, tijdens de Buchmesse in Mainz. Wij kenden elkaar toen nog niet, maar raakten bij toeval in gesprek, een gesprek dat vele uren duurde. Tot op de dag van vandaag ben ik er nog niet achter of onze eerste ontmoeting echt op toeval berustte of niet, de getallen die de datum vormen zijn namelijk op een wonderlijke manier verbonden met het verhaal dat Haas mij toen vertelde...

1953

— Cornelis de Bondt Herinneringen, overpeinzingen, analyses, vragen 21 augustus 2025— dag Vannacht was grotendeels een slapeloze nacht. Ik heb eergisteren mijn linker bovenbeen hard gestoten tegen een hoekpunt van het oude, metalen fornuis toen ik daar langs liep met wat vuile vaat. Gisteren begon het nadat ik was opgestaan behoorlijk pijn te doen, ik kon niet goed lopen. Vandaag is het erger, ik kan nauwelijks strompelen, de trap op- en aflopen is een marteling. Slapen lukte d...

Herzl’s Tannhäuser

— J. Chr. de Vries Beglückt darf nun dich, o Heimath, ich schauen.— Richard Wagner, Tannhäuser, Akt III Inleiding De media staan nu bol van informatie, mis-informatie, meningen, scheldpartijen over en weer, vanwege de strijd tussen Hamas en Isaraël, op het moment dat Gaza praktisch is weggevaagd, de Israëlische gijzelaars nog niet allemaal zijn teruggekeerd en de Palestijnse bevolking wordt uitgehongerd. Of, en hoe, het hiermee te maken heeft weet ik niet, maar ik vond...

Angelus Novus

Mein Flügel ist zum Schwung bereitich kehrte gern zurückdenn blieb' ich auch lebendige Zeit ich hätte wenig Glück.— Gerhard Scholem, Gruß vom Angelus In zijn Geschichtsphilosofische Thesen refereert Walter Benjamin via een gedicht van zijn vriend en kabbala-kenner Gershom Sholem aan een aquarel van Paul Klee, Angelus Novus getiteld. Benjamin noemt deze engel de Engel van de Geschiedenis, het gelaat is naar het verleden gewend, zijn vleugels vangen de onstuitbare wind die uit...

Wat te doen?

Handel zo alsof de maxime van jouw handeling door jouw wil tot algemene natuurwet moest worden.— Kant, Fundering voor de metafysica van de zeden [Het ‘categorische imperatief’] De leuze “Vrijheid van kritiek” is tegenwoordig ongetwijfeld het meest in de mode, een leuze die in de discussies tussen de socialisten en democraten van alle landen het meest wordt gebruikt. Op het eerste gezicht kan men zich moeilijk iets wonderlijkers bedenken dan dit plechtige beroep van één der d...

De Man van Smarten — Naschrift

— Cornelis de Bondt Naschrift Precies één jaar na het bezoek van Goethe stond hij weer bij mij op de stoep, in hetzelfde donkerblauwe kostuum, inclusief gilet, strikje en aftershave. We zetten ons in de salon, in dezelfde opstelling als de vorige keer. Na wat beleefdheden te hebben uitgewisseld stelde ik hem de vraag wat de reden was van zijn nieuwe bezoek, “… ik heb uiteraard veel vragen, maar die hadden we ook per post kunnen afhandelen.” “Ik moest toch in de buur...

De Man van Smarten IV — Turijn, 1889 AD

— Cornelis de Bondt IV — Rome — 1656 AD Kircher stapte op 21 april 1656 weer uit zijn cabine, het tweede deel van zijn Grote Plan was gelukt. Hij was in ernstige mate uitgeput van de activiteiten die hij had moeten regelen en uitvoeren, ook het tijdreizen eiste zijn tol. Het eeuwige leven is geen sinecure! Hij tracteerde zichzelf op een maand rust, in het stadje Piombino, aan de westkust van het Groothertogdom Toscane. Hij dacht niet aan zijn project, niet aan religieuze zak...

De Man van Smarten III — Jeruzalem, 33 AD

— Cornelis de Bondt III — Rome — 1656 AD Kircher bleef een vol jaar in wat hij zijn ‘thuisjaar’ noemde, hij gebruikte het jaar om zijn volgende reis voor te bereiden. Het eerste deel van zijn plan had hij succesvol uitgevoerd, hij had de manuscripten waar de naam van Jezus, ook wel de Messias of de Christus geheten, een aantal malen in werd genoemd, en de persoon werd beschreven. De enige tekst over deze in het christendom centrale figuur buiten de teksten van de evangel...

De Man van Smarten II — Rome, 116 AD

— Cornelis de Bondt II — Rome 116, 117 AD Op 21 april van het jaar 116 Onzes Heren, net na het middaguur, liep Athanasius met een grote, zware schoudertas vanuit het Pantheon in de richting van Circus Flaminius. Daar kocht hij een appartement, niet ver van de Tiber. Hij betaalde met zilverstukken uit zijn tas. De rest van de inhoud van zijn tas bestond voornamelijk uit boeken, en wat gereedschappen. Hij borg de boeken op in een kast, en zocht een tijdje naar een geschikte plek...

De Man van Smarten I — Nicea, 325 AD

— Cornelis de Bondt I — Nicea 325 AD Athanasius was op 21 april uit Rome vertrokken. Alles heeft een begin, dacht hij terwijl hij vanaf de voorplecht van de gallei over de Middellandse Zee uitkeek. Vorsten, keizers, generaals, handelslieden, maar ook pausen — hier spoog hij terloops een flinke klodder slijm in de zee — zij allen denken dat het gaat om goud, goud en goud. Even vormde zich een triomfantelijk lachje rond zijn lippen, maar de lach veranderde al snel in een ver...

De Man van Smarten — Proloog

— Cornelis de Bondt Der Schmerzensmann — Dr. Theo Goethe Proloog Eén jaar en twee weken na de inaugeratie van de nieuwe Paus Alexander VII, het was om precies te zijn de 21ste april van het jaar onzes Heren 1656, liep de jezuïtisch geschoolde priester Athanasius Kircher door een verborgen tunnel naar de geheime funderingsgewelven onder het Pantheon in de Eeuwige Stad Rome. Kircher liep met behoedzame doch vastberaden passen; ondanks het puin, het afval, de ratten die tuss...

De Man van Smarten — Voorwoord

— Cornelis de Bondt Ich sage euch: man muss noch Chaos in sich haben, um einen tanzenden Stern gebären zu können.— Nietzsche, Also sprach Zarathustra Op 21 april 1997 werd ik onverwachts opgebeld door Taunis Haas. Hij sprak op gehaaste toon, hij klonk opgewonden en liet mij geen ruimte om iets te zeggen of te reageren. Hij vroeg mij niet, hij gebood mij een zekere Dr. Leo Goethe te ontvangen, en te luisteren naar de wonderlijke geschiedenis die deze had te vertellen. ‘Hi...

De Man van Smarten — Toelichting

— Cornelis de Bondt Inleiding Het eerste idee voor de opera ‘De Man van Smarten’ had ik eind jaren ’80. Het moest een ‘dubbel-opera’ worden, een opera bestaande uit twee lagen. Een ‘Bovenlaag’, in de vorm van een kruising tussen een performance en een installatie, een ritueel waarvan begin- en eindpunt van tevoren duidelijk zijn, en dat zich meedogenloos voltrekt. Daarnaast een ‘Onderlaag’, een 18de/19de eeuwse opera waarin ‘de tenor met de sopraan naar bed wil, ...

Grensoverschrijdend Gedrag

Afgelopen week werden de media overspoeld met de beschuldigingen van ‘grensoverschrijdend gedrag’ van de internationaal geroemde Nederlandse dirigent Jaap van Zweden. Een onderzoeksprogramma van de Nederlandse omroep heeft er een aantal jaren onderzoek naar gedaan, en de conclusies van een vijftigtal, overwegend anonieme klachten deze week naar buiten gebracht. Van Zweden heeft in een ander programma hierop via een videoboodschap gereageerd. Hij onderkent dat hij perfectionistisch is...

De Afvallige Ketter

— J. Chr. de Vries I did not know why I wished to go in, yet I did, and with all the certainty one knows when close to the orders of the Gods. Which is to say, close to those Gods Who are awake within you. Who can be so fortunate as to know Their Names — Norman Mailer, Ancient Evenings Macht ‘Een aantal maanden voor het Kathaarse Concilie van Saint-Félix-de-Caraman, dat zich vermoedelijk afspeelde in de late lente of vroege zomer van het jaar 1167, vond er in de abdij ...

Het Eerste Verhaal

— J. Chr. de Vries Soms, maar zeker (en gelukkig) niet heel vaak, krijg ik fanmail. Meestal is dat beleefd bedoelde aandachttrekkerij, in een enkel geval betreft het iets anders, zoals in de onderstaande tekst van Tresa Sioris, een dame van vermoedelijk Italiaanse afkomst, tijdelijk verblijvend in het gehucht Cucugnan, op een steenworp afstand van het Château de Quéribus, een abdij waar zich in de zomer van het jaar 1167 een Kathaars proces afspeelde rond de zogenaamde ‘Afvallige K...

La Recta Musica

La recta música y las rectas palabras […] que custodio en la torre. Het Asko|Schönberg-ensemble kiest vanaf het seizoen 2025/26 voor een nieuwe naam: ‘Het Muziek’. Volgens het persbericht is de nieuwe naam ontstaan uit een ‘creatief proces’ in samenwerking met een trendy designbureau, waarbij de ‘artistieke missie als leidraad diende’. De artistiek directeur legt uit: “De naam ‘Het Muziek’ klinkt misschien eenvoudig, maar is juist radicaal in z’n helderh...

Voorbij Goed en Kwaad

Aan het begin van het album “Cokes in voorraad” komen Kuifje en kapitein Haddock uit de bioscoop. Haddock is matig tevreden over de film, het einde is voor hem al te toevallig. Ze spreken over een oude bekende, generaal Alcazar… “Denk je dat die zo de hoek om komt als ik aan hem denk!?” … En uiteraard gebeurt dat. Toeval in het ‘echte leven’ is iets anders dan in het verbeelde leven; daar is het geregisseerd. Bij de botsing is de generaal zijn portefeuille verl...

LOOS — Das war Einmal

Na een praxis van ruim veertig jaar, in allerlei gedaantes, heeft LOOS afscheid genomen van haar laatste huis, de Studio aan De Constant Rebecqueplein. Het einde van een tijdperk waarin de diverse overheden begrepen dat het ondersteunen van experimentele kunst noodzakelijk was. Het voor mij ingrijpendste samenwerkingsproject vond plaats in 1993, met het componeren van De Tragische Handeling, en de diverse uitvoeringen ervan door Ensemble LOOS. Met Peter van Bergen, de oprichter van LOOS,...

Stream of Consiousness

— J. Chr. de Vries Een knappe man van een jaar of veertig, met kort blond haar en een getrimd baardje, wandelt over straat. Hij kijkt naar een knappe jonge vrouw die aan de overkant van de straat een tiental meters voor hem loopt. Zij draagt een nauwsluitende lange jurk, die haar figuur perfect articuleert. De man steekt over en loopt achter haar aan. Ze verdwijnt om de hoek, en de man versnelt zijn pas. Wanneer ook hij de hoek omgaat blijkt ze spoorloos verdwenen. Hij ziet een terras. ...

Een Nieuwe Mythologie

De verkiezingswinsten van extreem-rechtse partijen, van ondermeer Wilders in Nederland, Trump in de VS, Orbán in Hongarije, Meloni in Italië, en vooral de link met miljardairs als Musk en Zuckerberg, leiden tot welhaast wanhopige pogingen deze mondiale ruk naar rechts te analyseren. In een artikel in de NRC van 17 jannuari j.l. poogt Bas Heijne het fenomeen te verklaren, met als voornaamste vaststelling dat de extreem-rechtskiezer geen proteststemmer is, zoals vanuit linkse hoek vaak w...

Port-Royal

— J. Chr. de Vries «Il n'y a que le verbe être… qui soit demeuré dans cette simplicité.» L'essence entière du langage se recueille en ce mot singulier. Sans lui, tout serait demeuré silencieux, et les hommes, comme certains animaux, auraient bien pu faire usage de leur voix, aucun de ces cris lancés dans la forêt n'aurait jamais noué la grande chaîne du langage.  — Foucault, Les mots et les choses. In hoofdstuk IV — “Spreken” — refereert Foucault aan de Grammair...

Facebook: Blijven of Verlaten

Er zijn tal van redenen om Facebook te verlaten: de verbondenheid met het grootkapitaal en extreem-rechtse politici, de inmenging in het regeringsbeleid en verkiezingen van democratische landen, het meten met twee maten waardoor kritische posts van progressieve zijde verwijderd worden, en idiote posts met misinformatie ongestoord blijven staan, en het misbruik van je privacygegevens. Dit zijn ernstige zaken. Kritische gebruikers van Facebook geven aan dit platform te verlaten en zich op...

Het Numeriek Systeem volgens George Bruijsols

— J. Chr. de Vries I ‘“In het algemeen worden de getallen van het numeriek systeem gerepresenteerd door de cijfers uit het tientallig stelsel. Maar betekent dit dat dit systeem op dit stelsel is gebaseerd? Dat lijkt mij niet het geval, we kunnen ook het tweetallig stelsel gebruiken, maar dat is voor ons mensen misschien niet zo handig. Computers zweren er echter bij. Zoals u weet is mijn voornaamste talent dat van de her-uitvinding. Zo heb ik wat betreft dit numeriek systeem...

De Kip en het Ei

— J. Chr. de Vries Laten we spreken over de paradox. Alles wat ik zeg is gelogen. Als ik zeg dat de kip er eerder was dan het ei, omdat de kip er eerst moet zijn om een ei te leggen, dan is dat een leugen. De kip wordt immers geboren uit een ei. Maar een ei moet op zijn beurt eerst door een kip gelegd worden. Voilà, een vicieuze cirkel, oftewel een paradox. Zeno van Elea is beroemd vanwege zijn paradoxen, hoewel die eigenlijk aporia’s zijn. Een paradox is een situatie die i...

Kunst, Amusement, Sport en Spel

De Olympische Spelen in Parijs zijn afgelopen zomer voor Nederland succesvol verlopen. Tijdens deze Spelen zagen we in de media de roep om meer geld voor de podiumkunsten, met name de muziek, waarvan de jeugdige beoefenaars immers ook ‘olympische’ ambities hebben, terwijl het merendeel van de amateurorkesten en -koren vlak voor die Spelen waren wegbezuinigd. Er gaat veel subsidiegeld om in de sport, maar er dreigt in ons land ook op die sport te worden bezuinigd. De kans dat het protest...

Gezelligheid kent geen tijd

Een ploeg docenten binnen een afdeling van een school of universiteit, een team in een bedrijf, of de leden van het kabinet dat ons land regeert — voor elke van deze groepen geldt dat het in ons land gaat om een clubje, met aan het hoofd de hopman die ervoor moet zorgen dat het een beetje gezellig blijft. De meeste leden van de groep ondersteunen de hopman, maar er is altijd (minstens) één lid die vragen stelt bij dit groepsgebeuren. Misschien omdat hij/zij niet zo van gezelligheid houd...

Tussen Droom en Werkelijkheid

In de — althans voor stadsbegrippen — grote tuin van het appartement, waar ik een jaar of vier geleden tijdelijk woonde, genoot ik op een tuinstoel naast het piepkleine vijvertje van mijn middagsigaar. Soms kwamen er buurtkatten op bezoek, dit keer een prachtige zwarte kat, met een klein wit puntje aan zijn staart. Ik zag hem geconcentreerd met iets spelen. Toen ik beter keek zag ik dat het object van zijn spel een klein kikkertje was, dat kennelijk net nieuwsierig uit het vijvertje was...

Het Failliet van het Kunstbeleid

De laatste tijd horen en lezen we steeds meer klaagverhalen over hoe het ‘cultuurbeleid’ van de overheid en kunstinstellingen met name vanwege de ‘woke-ideologie’ failliet aan het gaan is. Het gevaar komt dan vooral uit linkse hoek, omdat elke subsidieaanvraag langs de meetlat van ‘diversiteit en inclusie’ wordt gelegd. Voordat ik dieper op deze wat mij betreft veel te gemakkelijke stellingname inga, stel ik voor dat we nu eindelijk een keer spreken over waar we het echt over...

Labyrint

— J. Chr. de Vries Deze interactieve tekst dook niet lang geleden onverwachts op uit een nagelaten pakket van mijn… tja, hoe zal ik hem noemen, ‘vriend’ is beslist teveel van het goede, maar ‘kennis’ doet onze relatie geen recht… vooruit: ’kompaan’ Taunis Haas. [Zie De Noodlottige.] Het betreft een parabel, die sterke verwantschappen toont met het verhaal van Arianna en Teseo, een grotendeels verloren gegane opera van Claudio Monteverdi. Het Labyrint is het doolhof w...

De Koning Maakt Nooit Een Fout

— J. Chr. de Vries De oekaze dat de koning nooit fouten maakt heeft geleid tot een aantal curieuze, maar uiteindelijk ook desastreuze besluiten. De herkomst van dit koninklijk decreet is nooit helemaal achterhaald, maar het spoor van de gevolgen ervan is heden ten dage nog zichtbaar. Om te beginnen zien we die gevolgen ervan in de soms wonderbaarlijk inconsistente grammaticale regels en gebruiken. Dat is op zichzelf genomen niet uniek, ook in andere koninkrijken zijn soortgelijke in...

Lectori Salutem

— J. Chr. de Vries I En nu maar hopen dat u deze brief in goede orde ontvangt, ik wil namelijk enkele kwesties met u bespreken, dat wil zeggen: ik spreek en u luistert. Of niet, dat is aan u. Ik ben niet verantwoordelijk voor uw doen en laten. Maar, het moet gezegd zijn: de kwesties die ik aan u wil voorleggen betreffen ons beiden, en zijn niet vrijblijvend. Voelt u zich aangesproken? Dat is de ultieme vraag, maar laat ik daar niet op vooruitlopen, en beginnen bij de meest concrete k...

LEMMA’S – Introductie

— Cornelis de Bondt In de Lemma’s worden begrippen en concepten, die ik gebruik in mijn teksten die het zuivere artistieke kwaliteitsoordeel als onderwerp hebben, omschreven, nader geduid en soms ook gedefinieerd. Het betreft persoonlijke omschrijvingen, ik streef hierbij geen wetenschappelijke pretenties na. De teksten zijn hulpmiddelen die mijn ideeën in de overige teksten kunnen verduidelijken. Als ik bijvoorbeeld — niet alleen in de Lemma’s, maar ook in de overige teksten �...

Het Schone

— Cornelis de Bondt De parabel van ‘Het Onbewoonde Eiland’  Stelt u zich het volgende voor: u bevindt zich op een onbewoond eiland, ergens in de Grote Oceaan, op een bijna hagelwit strand, palmbomen wuiven lichtjes in de avondwind, het water aan het strand is diepblauw, een vlucht roze falmingo’s scheert laag over het water, met de felrode ondergaande zon als achtergrond. Is dit geen ultieme schoonheid? ‘Ja,’ antwoordt u dan, ‘dit is inderdaad een beeld van een overwel...

Het Sublieme

— Cornelis de Bondt Een voorstel: Als het schone humaan is, dan is het sublieme goddelijk (of ‘natuurlijk’). In dit onderscheid staat de mens tegenover de natuur. Voor mij is de mens een waarnemer en een protagonist ten opzichte van de natuur. God en natuur zijn synoniem. ‘God’ is de bron van die natuur. Ik bedoel hier niets religieus mee, het is een zuiver abstract begrip, een ijkpunt. De merel is een gegeven uit de natuur, haar articulaties zijn net zo subliem als de overhell...

Het Naïeve

— Cornelis de Bondt De parabel van ‘De Tovenaar van het Klavier’  Laten wij de volgende kwestie beschouwen: men stelt zich een uitvoering van een Bach-fuga voor door een uitzonderlijk goede pianist, een ware klanktovenaar, maar wel met één nadeel: hij heeft geen idee wat een fuga is. Hij heeft er nog nooit van gehoord. Wat zou men dan horen? Wonderbaarlijke klanken, in ieder geval iets wat ongehoord is. De vraag is dan: is daar iets mis mee? Moet men per se alle lijnen,...

Waarheid versus Macht

— Cornelis de Bondt Stelling: Waarheid en macht zijn volstrekt onuitwisselbare begrippen, waarheid bezit geen enkele macht, en macht geen enkele waarheid. De reden hiervoor is dat waarheid niet gekoppeld is aan een belang, terwijl macht dat per definitie wel is. In de uitspraak 1 + 1 = 2 schuilt geen enkel belang. Ik begeer de waarheid niet. Waarheid is een indicatief; macht is een imperatief, er moet iets.  Naast waarheid in de vorm van een propositie spreken we ook over existen...

Het Volmaakte

— Cornelis de Bondt Vraag: Een voortreffelijke en voorbeeldige werk zou ik een ‘meesterwerk’ noemen, dat dus niet verbeterd kan worden; is het dan volmaakt? Antwoord: Nee. Voortreffelijkheid moet niet verward worden met volmaaktheid. Het volmaakte is onaanraakbaar, en ongeschikt voor een handeling, omdat deze handeling de volmaaktheid per definitie vernietigt. Het volmaakte is objectmatig; daardoor is het giftig. Het voortreffelijke daarentegen nodigt uit tot een handeling, en z...

Zuivere, Ware en Betrokken Kunst

— Cornelis de Bondt Ik maak onderscheid tussen drie categorieën in de kunst: zuivere, ware en betrokken kunst. De eerste twee categorieën betreffen kunst die niet betrokken is op een of ander belang, in tegenstelling tot de laatste categorie die dat wel is. Dat belang kan een politiek belang behelzen, een financieel belang, een educatief belang, of een religieus belang — kortom, in de meeste gevallen, een rechtsbelang. Voor zuivere kunst geldt dat zij behalve belangeloos ook sub...

Objectmatig versus Subjectmatig

— Cornelis de Bondt Objectmatig versus Subjectmatig Wanneer deugd zich als zodanig openbaart, dan betreft het niet langer deugd, hoewel het wel van nut kan zijn in zaken als liefdadigheid en solidariteit. […] Deugd kan uitsluitend bestaan wanneer het niet als zodanig wordt waargenomen, zelfs niet door degene die haar articuleert. […] Deugd dient absoluut verborgen te blijven, en zich nimmer aan de openbaarheid prijs te geven, wil zij niet vernietigd worden.  Deze parafras...

Kant’s Antinomie van de Smaak

— Cornelis de Bondt In zijn Kritiek van het Oordeelsvermogen, in paragraaf 56 en 57 over de ‘antinomie van de smaak’, komt Kant terug op een eerdere vaststelling (uit de eerste paragrafen) dat het smaakoordeel niet gebaseerd is op begrippen. Daarom kun je ‘goede smaak’ dus nooit aantonen of bewijzen. Maar tegelijkertijd kun je er wel met anderen over van gedachten wisselen, over smaak kan niet gedebatteerd worden, maar wel getwist, zegt hij, en dus kan dit niet zonder reden zij...

LEMMA — Het Artistiek Oordeel

— Cornelis de Bondt Zie ook: ESSAY — Het Artistiek Oordeel Voor het vellen van een zuiver smaakoordeel zijn er drie noodzakelijke voorwaarden te formuleren, en daarnaast drie perspectieven. De voorwaarden zijn: belangeloosheid, voortreffelijkheid en voorbeeldigheid. De perspectieven zijn: concept, context en consistentie. Deze perspectieven en voorwaarden zijn aanvullend, en niet exclusief; zij verhouden zich tot elkaar en moeten dus op elkaar betrokken worden. Voor ons ond...

Roman, Verhaal, Plot

— J. Chr. de Vries Mijn geheugen bedriegt mij steeds vaker, en wel omgekeerd evenredig met de toenemende kracht van mijn verbeelding. Of het een essay betrof of een verhaal, van die Argentijnse geweldenaar, een roman was het zeker niet, want daar deed de schrijver niet aan; in ieder geval gaf hij erin te kennen dat hij La divina comedia het allerbeste werk uit de literatuurgeschiedenis vond. Hij las en herlas het vele malen. In een andere tekst, een verhaal, of eigenlijk, een toelichti...

De Tekst Spreekt

— J. Chr. de Vries Vermoedelijk leest u mij vanuit het idee dat ik een willoos object van de schrijver ben, maar als deze veronderstelling klopt dan zou dat een vergissing zijn. Ik schrijf mee met de schrijver, vorm en stuur diens gedachten, en slijp ze bij.  Plato laat in zijn dialoog ‘Phaidros’ Socrates het volgende zeggen: Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken, Phaidros, dat schrijven helaas vergelijkbaar is met de schilderkunst; want de creaties van de schilder lijken zich te ...

Waterdicht

— J. Chr. de Vries Uit de notities ‘Cold Cases’ van Rudi Bistpelz: Op 17 maart 1992 kwam Üfie Hader terug in de haven van Bremerhaven na een zeiltocht met haar man naar de Noorse stad Bergen. Haar man Menne Hader was twee dagen eerder overboord geslagen en vermoedelijk verdronken. Er werd een zoektocht gestart, zonder resultaat, haar echtgenoot werd als vermist opgegeven. De recherche in Regensburg, de woonplaats van het echtpaar, maakte alleen een proces-verbaal.  Twee j...

Waterproof

— J. Chr. de Vries From the notes 'Cold Cases' by Rudi Bistpelz: On March 17, 1992, Üfie Hader returned to the port of Bremerhaven after a sailing trip with her husband to Bergen in Norway. Her husband Menne Hader had fallen overboard two days earlier and was presumed drowned. A search was launched, to no avail, and her husband was reported missing. The police in Regensburg, the couple's place of residence, only filed a report.  Two years later, on March 16, 1994, the cas...

De Noodlottige

— J. Chr. de Vries Voorwoord Elke geschiedenis heeft haar eigen geschiedenis die op haar beurt weer haar eigen geschiedenis kent, een schier eindeloos recursief proces van de geschiedenis van de geschiedenis van de geschiedenis, dat teruggaat tot aan de oerknal. Tenminste, als we voetstoots mogen aannemen dat die knal naast de ruimte ook de tijd in werking zette. Zonder tijd en ruimte geen geschiedenis, althans, zo lijkt het.  Mijn geschiedenis omvat voor een deel de gesch...

De Omkering

— J. Chr. de Vries Een God op een troon is voor de dwazen; een God in een huis is voor de daklozen; een God in een boek is voor de geleerden; een onzichtbare zwijgende God is voor de gelovigen. — Het Grote Boek der Tegeltjeswijsheden van de Chinese Keizer Ik zat in mijn tuin een curieuze tekst te lezen die ik te leen had gekregen van George Bruijsols. Hij had mij enkele dagen geleden uitgenodigd voor een borrel. Op een gegeven moment hadden we het over het godsbewijs. Ik weet ...

Le Silence de Dieu

— Eugénie le Nothon René de Narea, un philosophe de l'école sophistique, et Eugène Hostindons, un théologien d'arrière-plan réformé, tiennent le dialogue suivant: Hostindons — Dieu existe, et cela est démontrable.Narea — Alors, nous devons d'abord établir la forme de Dieu, à travers ses attributs.Hostindons — Entendez-vous par là Ses caractéristiques, tant au sens externe qu'interne, ou les deux?Narea — Je veux dire dans n'importe quel sens imaginable.Hostin...

Hoe gaat het?

— J. Chr. de Vries Twee kennissen komen elkaar tegen op straat, laten we hen Kees en Gidon noemen. Zij kennen elkaar van hun werk, de club, of misschien komen ze elkaar af en toe tegen in de kroeg. Ze zijn geen echte vrienden, maar mogen elkaar graag. Ze hebben elkaar al een tijdje niet gezien, druk met werk, vakantie, ziekte, gedoe — zoals dat gaat in het leven.  Dan zegt Kees tegen Gidon: “Hee, hallo Gidon, lang niet gezien. Hoe gaat het?” Dan antwoordt iedereen: “Ja...

Het Gedroomde Verhaal

— J. Chr. de Vries O God, I could be bounded in a nut shell and count myself a king of infinite space, were it not that I have bad dreams. — Hamlet, Act II, Scene 2, line 273 — Uit het dagboek van Dr. Arturo Kruezéle Ajien “16 april 1949 — Vanochtend had ik een afspraak met Doron Keerez, een bevriende Joodse archeoloog die al jaren onderzoek doet naar een van de oudste gebouwen ter wereld, een tempelcomplex dat ligt in Zuidoost-Turkije, genaamd Göbekli Tepe. De schat...

De Wisselwachter

— J. Chr. de Vries Eind 1899 werd Gille Augruil aangesteld als wisselwachter op wat later bekend zou worden als de ‘Spooklijn van de Tarn’. De spoorlijn liep van de kolenmijnen bij Carmeaux richting Albi en Saint-Juéry, in het Massif Central. Augruil was toen 33 jaar oud. Hij was een stille, teruggetrokken man, en hij werd daarom als uitermate geschikt bevonden voor deze eenzame baan. Hij had een flinke serie boeken verzameld over alles wat met spoorlijnen te maken had, over locomotie...

Het Parallelle Verhaal

— J. Chr. de Vries I Aan het begin van de middag van een warme nazomerdag trof ik Marco Stuiden op het terras van L’Auberge la Source du Périgord, een eenvoudig hotel-restaurant, iets buiten Le Coux. Het restaurant serveerde een keuze uit twee menu’s, eenvoudig doch zeer smakelijk. Dat mocht ook wel, ze serveerden de menu’s al tientallen jaren zonder er ook maar één gerecht aan te veranderen.  Het deed mij denken aan een vergelijkbare afspraak die ik daar enkele weken...

De Spiegel van Atropos

— J. Chr. de Vries Voor Samuel V. Aan het begin van de middag van een warme nazomerdag trof ik George Bruijsols op het terras van L’Auberge la Source du Périgord, een eenvoudig hotel-restaurant, een kilometer buiten Le Coux. Het restaurant serveerde een keuze uit twee menu’s, eenvoudig doch zeer smakelijk. Dat mocht ook wel, ze serveerden de menu’s al tientallen jaren zonder er ook maar één gerecht aan te veranderen. George was een Vlaamse gepensioneerde bibliothecaris, ...

Twee Dromen

— J. Chr. de Vries Ik zag haar in een droom, die leek op een visioen. Ik wist dat zij het niet zelf was, maar een door haar voor mij geschapen beeld. C. G. Jung — Erinnerungen, Träume, Gedanken De publicist C.J. uit den Westh keek op van de tekst waarop hij het afgelopen uur onafgebroken had zitten turen en staarde een volle minuut uit het raam van zijn werkkamer, een hoge ruimte op de eerste etage van zijn statige huis in de Archipelbuurt van de regeringsstad in het westen van h...

De Levensboom 1 – Het Geheime Verhaal

— J. Chr. de Vries Voor Leo S. Enkele weken geleden ontving ik een brief van de Zweedse kunsthistoricus Ole Viskrys. De brief verraste mij niet alleen omdat ik al jaren niets meer van hem had vernomen, maar ook vanwege de inhoud ervan. Hij schreef dat hij een onderzoek aan het doen was naar de relatie tussen de abstracte kunst en de wiskunde, wat hem al snel op het spoor bracht van de theosofie. In zijn onderzoek stuitte hij op een Duitse publicist genaamd Satur Losse. Deze Losse bl...

De Levensboom 2 – De Dansende Madonna

— J. Chr. de Vries Voor Leo S. ‘Toeval’ bestaat, maar toeval bestaat niet in een verhaal. Tenminste, als verhalen per definitie fictief zijn, ook al pretenderen ze een verslag te zijn van een reële gebeurtenis. Als de eerste zin van deze tekst een regel is, dan is wat mij deze week overkwam de uitzondering erop. Toen ik in het centrum van de stad op een terras een glas wijn aan het drinken was, werd ik onverwachts aangesproken door een man, in het Engels, maar met een Scandinav...

De Reiziger

J. Chr. de Vries Voor mijn oom 'Hier is de Reus' Leo Ik was die ik zal zijn.— Amenhotep III, over de godheid van het volk met de schuifelende voeten. Feit: Ik heb Reid Zieger eenmaal ontmoet, in levende lijve wel te verstaan; dat was op 17 februari 1999. Op de kop af 273 maanden later ontving ik een bericht van Taunis Haas, waarin hij verhaalde over een merkwaardige geschiedenis met diezelfde Zieger. De aanleiding voor deze geschiedenis betreft de nakende eindigheid van het sch...

De Koning is Dood

J. Chr. de Vries Het verhaal De koning is dood. De koning is dood, deelt de hofmeester mede aan de koningin. De koning is dood na een val van zijn paard, deelt de hofmeester mede aan de koningin, die verschrikt reageert. De koning is dood na een val van zijn paard, het bleek dat hij zijn nek had gebroken, deelt de hofmeester mede aan de koningin, die verschrikt reageert. De koning is dood na een val van zijn paard, hij had zijn nek gebroken, deelt de hofmeester mede aan de kon...

Het Laatste Verhaal

Actus Tragicus — J. Chr. de Vries De Messias komt wanneer hij niet meer nodig is; hij komt niet op de laatste dag, maar de dag erna.— Franz Kafka, Blaue Octavhefte, III Op de laatste As-woensdag van de vorige eeuw kreeg ik bezoek van een mij onbekende jongeman, die zich voorstelde als Reid Zieger. Hij vertelde mij dat hij mijn adres had gekregen van de Duitse musicoloog en publicist Taunis Haas, die ik goed kende. Zieger had eveneens de Duitse nationaliteit, hij was — in ieder ...

De Gemeenschappelijke Grond

— J. Chr. de Vries [Nagelaten teksten] Voorwoord De tekst De Gemeenschappelijke Grond vond ik in de nagelaten teksten van J. Chr. de Vries. Ik beheer zijn nalatenschap en ben als uitgever gemachtigd om zijn werk te publiceren. Ik heb lang getwijfeld over de vraag of ik de tekst zou uitgeven, De Vries heeft de uitgave ervan zelf altijd tegengehouden. Aan de ene kant is er de persoonlijke, dus private kwestie, die vraagt, of zelfs voorschrijft, de tekst niet te publiceren; aan de a...

Het Fortissimo-Misverstand

De 'School' De praxis van wat later ‘Haagse School’ genoemd werd hield op te bestaan toen de naam werd bedacht en deze ergens rond de jaren ’90 als merknaam gemunt werd. ‘Scholen’ zijn in eerste aanleg musicologische uitvindingen, handig om de geschiedschrijving in gewenste, grijpbare banen te leiden. Maar niet omdat Haydn, Mozart en Beethoven ook maar op enig moment in hun muziek- en compositiepraktijk dachten dat zij onderdeel waren van ‘De Weense School’. Als gevolg hier...

Het Vergeten Verhaal

— J. Chr. de Vries Stervelingen noemen hem fladderende liefde, maar de onsterfelijken noemen hem de gevleugelde, omdat het aanwassen van vleugels voor hem een noodzaak was.— Plato, Phaidros [citaat Homerus] Op een zeer warme nazomermiddag van 1991 zat ik in de intercity van Amsterdam naar Den Haag. Het was rustig in de trein, ik zat in een verlaten rookcoupé. De trein reed weg uit station Haarlem, wat ik het uitgelezen moment vond een sigaar op te steken. De coupédeur werd ope...

Over Kunst en Nut

In de inleiding van ‘De Menselijke Conditie’ (‘The Human Condition’) van 1958 beschrijft Hanna Ahrendt de omwenteling in de menselijke conditie door de lancering van de eerste menselijke satelliet een jaar eerder, de Spoetnik 1; de mens kon zich metterdaad gaan richten op een leven los van de aarde. Daarnaast “is sinds enige tijd menig experiment in de wetenschap erop gericht ook het menselijk leven tot iets ‘kunstmatigs’ te maken.” Ahrendt doelt op zaken als reageerbuis-bev...

Het Plotloze Verhaal

— J. Chr. de Vries ‘Het plotloze verhaal bestaat niet, eender welke beschrijving of handeling men op schrift stelt, er is altijd een structuur of een verhaallijn te ontdekken, er zijn handelingen, die altijd in een of ander oorzakelijk verband kunnen worden gebracht, of de schrijver dit nu zo bedoeld heeft of niet,’ zult u mij ongetwijfeld willen tegenwerpen. Ik meen echter dat een plotloos verhaal wel degelijk mogelijk is, bijvoorbeeld wanneer het verhaal louter een beschrijving van d...

De Mythe van de Haagse School

— Cornelis de Bondt [Foto: Ralph Kamena] Wanneer goedheid zich als zodanig openbaart, dan betreft het niet langer goedheid, hoewel het wel van nut kan zijn in zaken als liefdadigheid en solidariteit. […] Goedheid kan uitsluitend bestaan wanneer het niet als zodanig wordt waargenomen, zelfs niet door degene die haar verricht. […] Goedheid dient absoluut verborgen te blijven, en zich nimmer aan de openbaarheid prijs te geven, wil zij niet vernietigd worden.— Hanna Arendt 1) 1 — ...

De Komma

— J. Chr. de Vries In het kader van mijn onderzoek naar ‘plotloze verhalen’, onderstaand een voorbeeld van een verhaal met een minimale plot. Overlijdensbericht van 14 februari 2020Wij zijn bedroefd door het bericht over het overlijden van componist, pianist, dirigent en initiator Reinbert de Leeuw. Vanaf zijn studietijd tot aan zijn overlijden, was hij nauw verbonden aan het Koninklijk Conservatorium, maar hij was natuurlijk veel meer. Hij zette zich onvermoeibaar, op alle ...

59 — Wie niet weg is, is gezien

— J. Chr. de Vries Nuleentweedrieviervijfzeszevenachtnegentienelftwaalfdertienveertienvijftienzestienzeventienachttiennegentientwintigeenentwintigtweeëntwintigdrieëntwintigvierentwintigvijfentwintigzesentwintigzevenentwintigachtentwintignegenentwintigdertigeenendertigtweeëndertigdrieëndertigvierendertigvijfendertigzesendertigzevenendertigachtendertignegenendertigveertigeenenveertigtweeënveertigdrieënveertigvierenveertigvijfenveertigzesenveertigzevenenveertigachtenveertignegenenve...

49 – Een tijd, tijden en een halve tijd

— J. Chr. de Vries Hij las over de tijd en tijden en het beest. Het getal van het beest is een getal van een mens. In alle omschrijvingen van Johannes in zijn Openbaring zijn de getallen kristalhelder. Meestal gaat het over de getallen vier, zes, zeven, tien, twaalf, vierentwintig of een ander veelvoud van twaalf, en duizendtallen. De getallen zeven en twaalf zijn het meest populair. Laten we de getallen uit de Openbaring op een rij zetten, daarbij de tekst op d...

A Rhapsody of Words

— J. Chr. de Vries Life and Death!Heavy substance.Why, what should be the fear?The act of fear,Far and near,In that sleep of death,The strings of life,That things might change or cease –Fear to lose it.How to forget that learning?Know you the hand?A hand to write this?In wisdom I should ask thy name.HowTo feel thisProcess of my deathIs so conjunctive to my life and soul?That both the worldsOf Life,Of Death,OfOrdinary menAndGood spirits,When in one line two crafts directly meetThe...

De Techniek van de Schoonheid [Appendix-2]

— Beethoven is Doof 2.1 Beethoven is Doof – Partituur Beethoven is DoofCompositie voor acteur, mimespeler, band en elektraOpgedragen aan Hein Kien en Ineke Kien-Vermaas Cornelis de Bondt [1993] Eerste uitvoering: 3 november 1003, Nighttown, RotterdamActeur: Hans DageletMimi: Cornelis de BondtRegie: Paul KoekTechniek: Paul JeukendrupBand [piano]: Ineke Kien-VermaasBand [stem]: Cornelis de Bondt Tekst Acteur: ‘Schönberg is dood’, Pierre Boulez.Vertaling: Cornelis d...

De Techniek van de Schoonheid – Ravel

— Uit: Hoofdstuk 9, Kloktijd U herkent ongetwijfeld het volgende fenomeen, een melodie die zich meedogenloos in Uw brein heeft genesteld. Ik heb daar geregeld last van, ik ben iets aan het doen, en een flard melodie klinkt in mijn hoofd, ik fluit of hum het. Je komt er niet van af. Wat is dat toch? Het kan bijvoorbeeld de harpmelodie van het begin van Stravinsky’s Orpheus zijn. Of de melodie uit het langzame deel van Ravel’s Pianoconcert in G. Ik herinner mij dat ik een kee...

De Techniek van de Schoonheid [9]

— Kloktijd Den Haag, 1 maart 2015 Geachte Heer Haas, Dank voor Uw uitgebreide tekst over kairos en chronos, hierbij mijn reactie en commentaar. Voorop gesteld, ik ben geen taaldeskundige, filosoof of wetenschapper, ik ben componist. Eerder een ‘Romein’ dan een ‘Griek’, een agrariër die kan rekenen en ordenen. Mijn eerste plan voor een reactie op Uw tekst was om een essay van de Russische musicus en publicist Henry Orlov als uitgangspunt te nemen. Aan het essay zal ik ...

De Techniek van de Schoonheid [3]

— Wat & Hoe — 28 Mai ’13 Sehr geehrte Herr De Bondt, [Verder in mijn vertaling – CdB] Aanvaard alstublieft allereerst mijn verontschuldigingen dat ik U niet uitgebreider en beter heb geïnformeerd over mijn bedoelingen, en dat ik U niet uitvoeriger heb bericht over de context van de door mij voorgestelde briefwisseling. Ik zal trachten dit manco [Manko] te verhelpen. Mijn nalatigheid heeft in ieder geval te maken met het feit dat ik op dit moment ook niet goed weet wat ...

De Techniek van de Schoonheid [2]

— Beethoven is Doof Uit aantekeningen van Cornelis de Bondt: — 13 augustus 1993 Schönberg is dood, de tekst van Pierre Boulez uit 1951 (Schönberg est mort) was de aanleiding voor mijn compositie Beethoven is Doof uit 1992/1993. De partituur bestaat uit een toelichtende tekst; verder uit twee varianten op de oorspronkelijke tekst van Boulez; en tenslotte uit twee bandopnames, een met de door mij ingesproken tekst ‘Beethoven is Doof’ en een opname van het Largo e mesto uit ...

De Techniek van de Schoonheid [1]

— Hoe de hazen lopen La verdad es que nunca he sabido leer,Pero me consuelo pensandoQue lo imaginado y lo pasado ya son lo mismo. De waarheid is dat ik nooit heb kunnen lezen,Maar ik troost mij met de gedachteDat het verbeelde en het gebeurde inmiddels hetzelfde zijn. El guardián de los libros [De bewaker van de boeken] – Jorge Luis Borges Uit aantekeningen van Cornelis de Bondt: — 18 mei 2013 Ik zag net op internet dat de nieuwe versie van het Amerikaanse...

De Techniek van de Schoonheid [0]

— Proloog Uit het dagboek van Taunis Haas: — 5 januari 2013 Niet ‘wat is’ of ‘hoe het is’ interesseert mij, maar ‘wat ik denk’ en ‘hoe ik denk’. Dus ‘wat werkt’ en ‘hoe het werkt’, de existentie en niet de essentie der dingen. De handelingen en niet de feiten. Want het ‘weten’ is geen feit, maar een handeling; een handeling die ervaren wordt, die eigen gemaakt wordt, linksom of rechtsom. De essentie van het ‘ding in zichzelf’ is onben...

De Zaak van de Verre Neef

— J. Chr. de Vries Rudi Bistpelz, een publicist uit Nürnberg, zat achter zijn werktafel en boog zich over een van zijn aantekeningen met cold cases, een hobby van hem. De zaak die hem al geruime tijd interesseerde was, wat hij noemde, ‘De zaak van de Verre Neef’. Hij had het rapport van deze zaak in handen gekregen via een bevriende inspecteur van de politie in Regensburg. De zaak betrof de vermoedelijke moord op een inwoner van de gemeente Viechtach, een plaats in het Bayerischer...

De Ware Leugen

— J. Chr. de Vries Al is de waarheid nog zo snel, de leugen achterhaalt haar wel.— Het Grote Boek der Tegeltjeswijsheden van de Chinese Keizer Op een zonnige voorjaarsmiddag zat Rudi Bistpelz met zijn vriend Steinerd Prok op het terrasje van een Wein- und Bierstube op een eilandje in de rivier de Pegnitz in Nürnberg. Prok, inspecteur van recherche in Regensburg, logeerde een weekendje bij Bistpelz, een publicist, niet alleen om samen wat bij te praten, maar ook om over oude, curieu...

Het Ding in Zichzelf

— J. Chr. de Vries Men moet zich het vijfde ding voorstellen als iets waardoor ieder wezen kenbaar is en waarachtig bestaat.Plato — Zevende Brief Feitelijk of Fictief? Welbeschouwd heb ik heel mijn leven als docent Ethiek in de kunsten aan de School voor Journalistiek geworsteld met de vraag naar hoe het authentieke en het apocriefe zich niet alleen tot elkaar, maar ook tot hun mogelijke onderwerp verhouden. Wat is waarheid, is de onderliggende vraag, aan welke condities ...

Het Kaartspel

— J. Chr. de Vries Jaren geleden, tijdens mijn onderzoek naar het bronnenmateriaal van Huizinga’s Homo ludens, vond ik een artikel over Abbé Lyoni, een zeventiende eeuwse monnik en geleerde. Lyoni bleek een verwoed kaartspeler te zijn; maar niet op een geijkte wijze, het ging hem niet om het spelelement tegen een of meerdere tegenspelers, niet om het toepassen van strategieën of het gokken, evenmin een vorm van Patience, hij speelde maar één spel: het blind uitleggen van de compl...

Alle Verhalen

— J. Chr. de Vries Op 19 januari 2001 liep Rudi Bistpelz het hoofdbureau van politie in Leeuwarden binnen, hij meldde zich bij de balie en zei dat hij een afspraak had met inspecteur Van der Chaech. Ondanks zijn Duitse nationaliteit, was hij de Nederlandse taal goed machtig. Hij las het voortreffelijk, en sprak het vloeiend, maar wel met een duidelijk waarneembaar accent. Ruim twee weken geleden had hij telefonisch een afspraak gemaakt met Van der Chaech, en uitgelegd dat hij publicist...

Het Eeuwige Verhaal

— J. Chr. de Vries Omega Punt De waarheid is dat ik nooit heb kunnen lezen,Maar ik troost mij met de gedachteDat het verbeelde en het gebeurde inmiddels hetzelfde zijn.— El guardián de los libros [De bewaker van de boeken] – Jorge Luis Borges In het najaar van 1994 ontving ik een brief van Taunis Haas. De precieze datum herinner ik mij niet meer, maar wel dat het een brief betrof die per post besteld werd; het is in onze tijd bijna niet meer voorstelbaar, maar e-mail en in...

Het Unieke Verhaal

— J. Chr. de Vries In de jaren ’90 trof ik Pascal-Wedt op gezette tijden in Paviljoen Richter, een uitspanning in de tuin van het Haagse Gemeentemuseum. Soms spraken wij af in de loop van de ochtend, om een uur of elf, dan dronken wij steevast Salzburger Kaffee, een koffiecocktail op basis van Kahlúa en vanillesuiker; maar meestal troffen we elkaar aan het eind van de middag, met rode port en een bittergarnituur. Gedurende zijn professionele leven was Pascal-Wedt taalwetenschapper, ...

DOS-Lab [1981 – 2020]

Techniek staat voor ten onrechte verworven energie en resultaat. Wie met techniek omgaat móet wel lachen, je voelt je betrapt omdat wat techniek je oplevert je niet rechtmatig toekomt. Omdat tegenover een minimum aan inspanning een maximum aan resultaat staat. Heb je ooit een boer zien lachen, die zich de hele dag kapot heeft staan werken op het land? Die boer kijkt ernstig. Ook kunst kenmerkt zich door ernst. Kijk maar naar muzikanten. Zelfs al spelen ze humoristische muziek, dan nog ...

DOS-Lab Introductie

— Cornelis de Bondt 1. Vereist OS en programma's DOS [6.0 of hoger] in combinatie met Windows98 Brief™ – DOS tekstverwerker en met ingebouwde programmeertaal Turbo Pascal™ 5.0 of hoger PowertoolsPlus™ Key-fake.com Score™ 2. Vereiste Schijf- and Map-Structuur Twee harde schijven: C and D. Schijf D kan ook een virtuele schijf zijn, gemaakt via RAMDRIVE.SYS Op schijf C moeten de volgende mappen staan:C:\BRIEFBevat de primai...